Η περιήγηση στα μνημεία της περιοχής ξεκινά από τη Μονή Κλειστών. Η μονή βρίσκεται 20 χιλιόμετρα βόρεια της Αθήνας και εντοπίζεται στην Πάρνηθα, έξω από τον οικισμό της Χασιάς. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στον δρόμο που οδηγεί από το χωριό της Χασιάς στο φρούριο Θρασυβούλου (φρούριο της Φυλής) και απέχει από αυτό 2 χιλιόμετρα βορειοδυτικά, σε μια βαθιά κοιλάδα που δημιουργείται μεταξύ τον υψωμάτων Καλαμάρα και Μόλα. Η περιοχή αυτή ήδη από την αρχαιότητα ήταν πρωτευούσης σημασίας. Λίγο πιο κάτω από το μοναστήρι, περνούσε η μεγάλης στρατηγικής σημασίας διάβαση προς τα Βοιωτικά Πεδία, η «Κλεισώρεια» των Βυζαντινών ή «Δερβένι της Χασιάς», όπως αποκαλείτο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Από τη θέση της αυτή πήρε το όνομά της, «Μονή Κλειστών» ή απλώς «Κλείστα». Πράγματι, η μονή περιβάλλεται βόρεια από το ύψωμα Παγανιά ή Άρμα (767 μέτρα), νότια από τα υψώματα Αλογοράχη (500 μέτρα) και Κιάφα (365 μέτρα), δυτικά από την κορυφογραμμή Θοδώρα και Καλλινίκο (540 μέτρα) και τέλος, ανατολικά από την κορυφογραμμή Ταμίλθι (898 μέτρα). Κάτω από τη μονή ρέει ένας από τους παραποτάμους του χειμάρρου Γκούρα ή Γιαννούλα.

Στη μονή φυλάσσονται, εκτός των ιερών οστών, πολύτιμα κειμήλια, όπως ένα χειρόγραφο Ευαγγελίου του 1881, καθώς και δύο χρυσά άγια ποτήρια, από τα οποία το ένα φέρει επιγραφή με τη χρονολογία 1816. Το αρχείο της μονής, που πλέον δεν βρίσκεται εντός αυτής, είναι πλούσιο σε έγγραφα του 18ου αιώνα, κυρίως καταγραφές της κτηματικής της περιουσίας. Μέσα από αυτά εντοπίζονται και οι ονομασίες, που χρησιμοποιούνταν για τη μονή. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι «Παναγία των Κλισών», «Παναγία των Κλησών» και «Παναγία Κλισιότισσα της Χασάς». Τέλος, σε σφραγίδα της μονής, που απαντά σε έγγραφο του 1819, αναγράφεται η φράση «Σφραγής της αγίας μονής εκκλησηώτησας». Η ορθότερη και τελικά επικρατούσα ονομασία είναι «Παναγία των Κλειστών» ή «Κλειστιώτισσα». Κατά τον Καμπούρογλου (1889-1892, τ. Β΄, σελ. 238), στον νάρθηκα του καθολικού αναγραφόταν, το έτος 1204, επιγραφή που πλέον δεν διακρίνεται λόγω του νεότερου επιχρίσματος. Έτσι, δεν μπορεί να διαπιστωθεί αν η πληροφορία αληθεύει. Επίσης, εντοιχισμένο στο εσωτερικό της εισόδου του περιβόλου του μοναστηριού βρίσκεται μαρμάρινο ανάγλυφο με δικέφαλο αετό, το σύμβολο του Βυζαντίου. Με βάση τα στοιχεία αυτά, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι η μονή είχε πιθανώς ιδρυθεί κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχουν σαφή κατάλοιπα που να καθιστούν την υπόθεση αυτή ασφαλή. Πάντως, στο σημείο αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η πληροφορία πως κάποιος από τους ηγούμενους της μονής καταγόταν από τους Καματερούς, χωρίς να είναι γνωστή η ακριβής σχέση του με αυτούς.

Οι Καματεροί ήταν επιφανής οικογένεια, τα μέλη της οποίας είχαν αναλάβει σημαντικά πολιτικά, στρατιωτικά και θρησκευτικά αξιώματα στην Κωνσταντινούπολη μέχρι την Άλωση από τους Σταυροφόρους, το 1204. Οι Καματεροί, μάλιστα, είχαν σχέση με την αυτοκρατορική οικογένεια των Κομνηνών. Το καθολικό της μονής, αφιερωμένο στην Παναγία, είναι δικιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο και η ανέγερσή του τοποθετείται στον 17ο αιώνα. Στη βόρεια πλευρά του καθολικού εντοπίζεται προσκολλημένο σε αυτό παρεκκλήσι, μονόκλιτο σταυροειδές. Η κάτοψή του είναι τετράγωνη και οι κεραίες του σταυρού ισοσκελείς, εγγεγραμμένες στους τοίχους. Το κωνικό σχήμα που δόθηκε στον τρούλο είναι μεταγενέστερο. Η διαμόρφωση και οι μικρές διαστάσεις του παρεκκλησίου αυτού, το σχήμα της Αγίας Τράπεζας που παραπέμπει σε λεκάνη, καθώς και η διαμόρφωση του κάτω μέρους των τοίχων του καθολικού και των θολωτών κελιών, οδηγούν στο συμπέρασμα πως πριν από την ίδρυση της μονής υπήρχε εδώ, πιθανότατα, ένα είδος ασκηταρειού, το οποίο με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε μοναστήρι. Οι μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του καθο- λικού αποκαλύφθηκαν στο α΄ μισό του 20ού αιώνα. Τότε, συγκεκριμένα το 1932, η Μονή Κλειστών μετατράπηκε σε γυναικείο μοναστήρι. Τα κελιά που συναντά ο σημερινός επισκέπτης ανακατασκευάστηκαν μετά από πυρκαγιά. Ο Ορλάνδος (1933, σελ. 27), ο οποίος αναφέρεται στην πυρκαγιά αυτή, δεν προσδιορίζει την ακριβή της ημερομηνία. Στη βρύση, πίσω από τον ναό, εντοπίζεται η χρονολογία 1677, ενώ πάνω από το παράθυρο στον εξωτερικό τοίχο του ιερού βήματος αναγράφεται η χρονολογία 1742.