Mονή του Αγίου Ιεροθέου

Αρχική / Θρησκευτικά Μνημεία / Mονή του Αγίου Ιεροθέου

  • Δυτική Αττική

  • Περιγραφή

    Iδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο μικρό καθολικό της σημαντικότατης μονής του Αγίου Ιεροθέου, κοντά στα Μέγαρα, το οποίο ανήκε στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. Το κτίσμα διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση, παρά τις παρεμβάσεις που δέχθηκε στην πορεία του χρόνου. Το παρεκκλήσιο στη βόρεια πλευρά του αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη. Για πολλά χρόνια η κάπνα από τα κεριά, που είχε συσσωρευτεί στους τοίχους του ναού, δεν επέτρεπε στις εξαιρετικής ποιότητας τοιχογραφίες να αναδείξουν την ομορφιά τους, παρότι ο ναός έγινε γνωστός το 1902 με σχετική δημοσίευση του Λαμπάκη (1899). Οι τοιχογραφίες αποτίναξαν τα σημάδια του χρόνου μετά από τον καθαρισμό και τη συντήρησή τους, που πραγματοποιήθηκε το 1978 με πρωτοβουλία της Α΄ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αττικής και της Διευθύνσεως Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

    Οι εργασίες αυτές αποκάλυψαν πως ο τρούλος φέρει τοιχογράφηση του 12ου αιώνα, η οποία είχε αντικαταστήσει παλαιότερο στρώμα τοιχογραφιών που ανάγεται στον 11ο αιώνα. Ο λαϊκός χαρακτήρας του καθολικού δεν επιτρέπει ακριβή χρονολόγηση των τοιχογραφιών στο σύνολό τους. Ωστόσο, η τοιχογράφηση του τρούλου, καθώς και η ενδελεχής μελέτη των τοιχογραφιών εν γένει, τοποθετούν τον ναό με σχετική ασφάλεια στον 12ο αιώνα. Επιπλέον, ο ναός διασώζει και κάποιες μεταγενέστερες τοιχογραφίες, που τοποθετούνται στον 16ο ή στον 17ο αιώνα και αποδίδονται στον ζωγράφο Αντώνιο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιδιομορφία του εικονογραφικού προγράμματος του τρούλου, όπου υπάρχει η παράσταση ολόσωμου του Παντοκράτορα. Παρόμοια απεικόνιση υπάρχει και στον ναό του Χριστού κοντά στα Μέγαρα και χρονολογείται στο β΄ μισό του 13ου αιώνα. Αναμφισβήτητα, η τελευταία τοιχογραφία έχει ως πρότυπο το παράδειγμα του Αγίου Ιεροθέου, καθώς τα δύο μνημεία βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Στον τρούλο του Αγίου Ιεροθέου υπάρχει, επίσης, παράσταση της Παναγίας, καθώς και της ετοιμασίας του θρόνου, όπως η επιγραφή μας πληροφορεί («Η ΕΤΗΜ ΑΣΗ Α»), πλαισιωμένες και οι δύο από ζεύγη αγγέλων. Τέλος, ανάμεσα στα οκτώ παράθυρα που διατρυπούν το τύμπανο του τρούλου έχουν απεικονιστεί ισάριθμοι προφήτες.
    ×
    Αρχαιολογικοί Θησαυροί Μουσεία Φυσιολατρικός Τουρισμός Θρησκευτικά Μνημεία