Το Αδριάνειο υδραγωγείο

Αρχική / Αρχαιολογικοί Θησαυροί / Το Αδριάνειο υδραγωγείο

  • Δυτική Αττική

  • Περιγραφή

    Ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα, που χρονολογούνται στα ρωμαϊκά χρόνια, αποτελούν τα τμήματα υπόγειου αγωγού του Αδριάνειου υδραγωγείου, καθώς και τα ερείπια δεξαμενής, που εντοπίστηκαν στον χείμαρρο της Γιαννούλας, στα βόρεια και στα βορειοανατολικά του λόφου του Κυρίλλου. Ο αγωγός αυτός συνδεόταν με υπέργειο κτιστό αγωγό, που υδροδοτούσε την Ελευσίνα.Επίσης, έχει εντοπιστεί μικρό τμήμα υπόγειου αγωγού στην πλαγιά του χειμάρρου, νοτιότερα της παλαιάς γέφυρας του Αγίου Γεωργίου Ασπροπύργου. Πιθανότατα, το τμήμα αυτό ανήκε σε επιμέρους διακλάδωση του παραπάνω αγωγού, προκειμένου να υδροδοτηθεί η παράκτια περιοχή του ανατολικού Θριάσιου Πεδίου. Τμήματα υπέργειων αγωγών έχουν αποκαλυφθεί και στην Ελευσίνα, παράλληλα με τη σύγχρονη οδό Δήμητρας, κοντά στο Πομπιείο και στην απόληξη της Ιεράς Οδού. Το Αδριάνειο υδραγωγείο ήταν ένα μεγαλεπήβολο έργο, που στόχευε να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες υδροδότησης της Αθήνας. Το έργο ξεκίνησε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός, στα πλαίσια των εκτεταμένων έργων που διενήργησε, προκειμένου να αναβαθμίσει και να κοσμήσει την πόλη των Αθηνών, την ιστορία και τον πολιτισμό της οποίας θαύμαζε. Ως προς τον ακριβή χρόνο κατασκευής του υδραγωγείου, υπάρχουν διαφωνίες. Κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι αυτό είχε ξεκινήσει να κατασκευάζεται ήδη από το 117 μ.Χ. και ότι αποπερατώθηκε το 161 μ.Χ., άλλοι κάνουν λόγο για το διάστημα μεταξύ 125 και 140 μ.Χ. και άλλοι προσδιορίζουν τον χρόνο κατασκευής του μεταξύ 134 και 140 μ.Χ.

    Ο τρόπος κατασκευής των αγωγών ήταν σχετικά απλός και ιδιαίτερα αποτελεσματικός: αρχικά διανοίγονταν, ανά 35-40 μέτρα, κατά μήκος της χαραγμένης διαδρομής, κατακόρυφα πηγάδια (φρέατα). Στη συνέχεια, από κάθε τέτοιο πηγάδι ξεκινούσε η διάνοιξη της σήραγγας και προς τις δύο κατευθύνσεις, μέχρι το τμήμα που ξεκινούσε από το ένα πηγάδι να συναντήσει το τμήμα που διανοιγόταν από το επόμενο, προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η μέθοδος αυτή επιτάχυνε κατά πολύ τους ρυθμούς διάνοιξης των σηράγγων, ενώ τα φρέατα παρείχαν αερισμό και φωτισμό, διευκολύνοντας ταυτόχρονα και την απομάκρυνση των προϊόντων της εκσκαφής. Η διαδρομή των σηράγγων φυλασσόταν μυστική, ενώ τα στόμια των φρεάτων σκεπάζονταν και παραλλάσσονταν μετά τη διάνοιξη κάθε τμήματος, ώστε να μη διακρίνονται εύκολα, ακόμα και από μικρή απόσταση. Κατά τον τρόπο αυτόν, λαμβάνονταν προφυλάξεις για το ενδεχόμενο εσκεμμένης μόλυνσης του νερού, είτε ως αποτέλεσμα δολιοφθοράς,είτε κατά τη διάρκεια τυχόν πολιορκίας της πόλης από κάποιον εχθρό. Ανάλογα με τον τύπο του υπεδάφους, οι αγωγοί αλλού ήταν λαξευμένοι μέσα στον φυσικό βράχο και αλλού πλινθόκτιστοι, προκειμένου να εμποδίζεται η κατάρρευση των μαλακών χωμάτινων τοιχωμάτων εντός του αυλού. Διέρχονταν σε βάθη 10 έως 40 μέτρων από την επιφάνεια του εδάφους και η διατομή τους είχε σχήμα όρθιου ορθογώνιου παραλληλόγραμμου, με το άνω τμήμα αποστρογγυλεμένο (ύψος 1,60 μέτρα και πλάτος 70 εκατοστά.)
    ×
    Αρχαιολογικοί Θησαυροί Μουσεία Φυσιολατρικός Τουρισμός Θρησκευτικά Μνημεία