Ο Δήμος Μάνδρας-Ειδυλίας είναι ο πιο εκτεταμένος δήμος της Δυτικής Αττικής, καταλαμβάνοντας έκταση 426.000 στρεμμάτων, και ένας από τους μεγαλύτερους δήμους της Ελλάδας. Στα νοτιοανατολικά συνορεύει με τον Δήμο Ελευσίνας, Στα όρια του σημερινού δήμου αναφέρεται από τον περιηγητή Παυσανία στα «Αττικά» η αρχαία πόλη Ελευθεραί, τα ερείπια της οποίας διασώζονται μέχρι σήμερα. Αναφορά για τη Μάνδρα κάνει και ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ, ο οποίος το 1815 γράφει στο έργο του Ταξίδι στην Ελλάδα για τη «Μάνδρα, το χωριό του Κιθαιρώνα» (Pouqueville 1995, σελ. 444). Το χωριό Κούνδουρα υπήρξε η κοιτίδα των κατοίκων της Μάνδρας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αρχική εγκατάσταση των Κουντουριωτών τοποθετείται στα 1204 μ.Χ., όταν δημιουργήθηκε οικισμός από τους Φράγκους. Πιθανολογείται ότι η καθιέρωση της ονομασίας Κούνδουρα προέρχεται από το γεγονός ότι οι κάτοικοι της περιοχής χρησιμοποιούσαν το ησιόδειο άροτρο, το στέλεχος του οποίου έμοιαζε με το γυποειδές πτηνό κόνδορα.
Εξακριβωμένα ιστορικά στοιχεία για τους Κουντουριώτες υπάρχουν πριν από την ελληνική Επανάσταση του 1821, όταν το αρβανίτικο στοιχείο κυριαρχούσε στην περιοχή. Αναφέρεται ότι, πριν ακόμα από την Επανάσταση, οι Κουντουριώτες ήταν οι πρώτοι που δήλωναν το παρών κάθε φορά που ξεσπούσε κάποιο τοπικό επαναστατικό κίνημα. Στη συνέχεια, τα Κούνδουρα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, πυρπολήθηκαν τρεις φορές από τους Τούρκους και ανέδειξαν ήρωες, όπως τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, τον στρατηγό Νικόλαο Ρόκα ή Ζερβονικόλα και τον Ευάγγελο Κοροπούλη, που πολέμησε επί σειρά ετών στο πλευρό του Παύλου Μελά στη Μακεδονία. Ιστορικό ενδιαφέρον στην περιοχή παρουσιάζουν οι μονές Γοργοεπηκόου και Οσίου Μελετίου, η εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, που χρονολογείται γύρω στα 1860, το ηρώο των 50 εκτελεσθέντων πατριωτών της Κατοχής στην Αγία Σωτήρα και το εξωκκλήσι του Αγίου Βλασίου,προστάτη των βοσκών, στη θέση Καμάρι. Το μοναστήρι του Οσίου Μελετίου, στα βόρεια της Οινόης και σε υψόμετρο 520 μέτρων, ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα, πιθανότατα στη θέση παλαιότερουμοναστηριού. Διαλύθηκε το 1833, για να ανασυγκροτηθεί το 1948, ενώ από το 1949 λειτουργεί ως γυναικεία μονή.
Μάνδρα
Η Μάνδρα αποτελούσε, αρχικά, την έδρα του Δήμου Ελευσίνας, ο οποίος ακόμα περιελάμβανε την Ελευσίνα και τη Μαγούλα. Στις 2 Απριλίου 1914, αναγνωρίστηκε ως κοινότητα και το 1945 -1946 ως δήμος. Σήμερα, η Μάνδρα αποτελεί έναν σύγχρονο και δυναμικά αναπτυσσόμενο δήμο, με πληθυσμό 12.756 κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Στα όριά της βρίσκονται εγκατεστημένες πολλές βιομηχανίες και βιοτεχνίες, όπου απασχολείται το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων. Η Μάνδρα είναι γνωστή και για τα προϊόντα της γεωργικής και κτηνοτροφικής της παραγωγής. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών αποτελεί τη βασική προτεραιότητα όλων των έργων του δήμου, ο οποίος –με πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη δημιουργία σύγχρονων υποδομών και δραστηριότητες οι οποίες αναδεικνύουν τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, το περιβάλλον και την κοινωνική πολιτική– χαράζει την πορεία του στον 21ο αιώνα. Αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης αποτελούν οι εξωραϊστικοί σύλλογοι, οι οποίοι με τις δραστηριότητές τους συμβάλλουν στην πολιτιστική προβολή του τόπου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δραστηριότητα της Δημοτικής Επιχείρησης Ανάπτυξης με το τμήμα Παραγωγής και Διάθεσης Παραδοσιακών Στολών-Υφαντών, που συνδέει το πολιτιστικό παρελθόν του τόπου με το μέλλον. Ο Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Μάνδρας συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην προώθηση του πολιτισμού, οργανώνοντας τμήματα παραδοσιακών χορών, μπαλέτου, ρυθμικής, μουσικής διδασκαλίας και μουσικών οργάνων. Επιπλέον, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Μάνδρας, με την έντονη δραστηριοποίησή της και με τον προσεκτικό σχεδιασμό των λειτουργιών της, έχει καταφέρει να είναι μία από τις αρτιότερες βιβλιοθήκες της ευρύτερης περιοχής. Κάθε Σεπτέμβρη πραγματοποιείται στην πόλη σειρά πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων, των γνωστών «Ζερβονικόλειων», προς τιμήν του ήρωα οπλαρχηγού Νικόλαου Ρόκα. Ο Ν. Ρόκας γεννήθηκε το 1780 στα Κούνδουρα και επειδή ήταν αριστερόχειρας οι Κρητικοί συμπολεμιστές του τον ονόμασαν Ζερβονικόλα, όνομα με το οποίο έγινε γνωστός και αναφέρεται στην ιστορία της Επανάστασης του 1821.
Περισσότερα...
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δραστηριότητα της Δημοτικής Επιχείρησης Ανάπτυξης με το τμήμα Παραγωγής και Διάθεσης Παραδοσιακών Στολών-Υφαντών, που συνδέει το πολιτιστικό παρελθόν του τόπου με το μέλλον. Ο Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Μάνδρας συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην προώθηση του πολιτισμού, οργανώνοντας τμήματα παραδοσιακών χορών, μπαλέτου, ρυθμικής, μουσικής διδασκαλίας και μουσικών οργάνων. Επιπλέον, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Μάνδρας, με την έντονη δραστηριοποίησή της και με τον προσεκτικό σχεδιασμό των λειτουργιών της, έχει καταφέρει να είναι μία από τις αρτιότερες βιβλιοθήκες της ευρύτερης περιοχής. Κάθε Σεπτέμβρη πραγματοποιείται στην πόλη σειρά πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων, των γνωστών «Ζερβονικόλειων», προς τιμήν του ήρωα οπλαρχηγού Νικόλαου Ρόκα. Ο Ν. Ρόκας γεννήθηκε το 1780 στα Κούνδουρα και επειδή ήταν αριστερόχειρας οι Κρητικοί συμπολεμιστές του τον ονόμασαν Ζερβονικόλα, όνομα με το οποίο έγινε γνωστός και αναφέρεται στην ιστορία της Επανάστασης του 1821.
Βίλια
Βιλια. Τα Βίλια βρίσκονται 56 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αθήνας. Ο πρώην δήμος Βιλίων ιδρύθηκε το 1835 και είναι ένας από τους παλαιότερους της Ελλάδας, ενώ σήμερα αποτελεί ένα από τα ελάχιστα, πλέον, γραφικά χωριά της Αττικής. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 περίπου μέτρων, εκτείνεται σχεδόν αμφιθεατρικά στη νότια πλευρά του Κιθαιρώνα και τα σημερινά όριά του περιλαμβάνουν τα Βίλια, με την πλούσια βλάστηση του ελατοδάσους και τις παραλίες στο Πόρτο Γερμενό, την Ψάθα και το Αλεποχώρι. Συνορεύει βόρεια με τον Δήμο Ερυθρών και τις κοινότητες Πλαταιών και Kαπαρελίου, νότια με τον Δήμο Μεγαρέων, ανατολικά με την Κοινότητα Οινόης και δυτικά βρέχεται από την Αλκυονίδα θάλασσα. Η πρόσβαση στα Βίλια από την Αθήνα γίνεται μέσω της παλαιάς εθνικής οδού Αθηνών-Θηβών. Ο σημερινός πληθυσμός του Δήμου Βιλίων υπολογίζεται σε 3.413 κατοίκους. Το όνομα του χωριού προήλθε από τα Ειδύλλια, λόγω του πραγματικά ειδυλλιακού περιβάλλοντος της περιοχής. Τα Βίλια κατοικήθηκαν για πρώτη φορά στα ύστερα βυζαντινά χρόνια και γύρω στα τέλη του 14ου αιώνα εποικίστηκαν από Αρβανίτες, που αναμείχθηκαν με το ντόπιο στοιχείο. Μαζί με άλλα έξι χωριά της Μεγαρίδας –τα Κούνδουρα, το Μάζι, την Περαχώρα, τα Μέγαρα, τα Μπίσια και τα Εξαμίλια– τα Βίλια αποτελούσαν τα Μεγάλα Δερβένια και είχαν ιδιαίτερη στρατιωτική σημασία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Στην Επανάσταση του 1821, οι Βιλιώτες μαζί με τους κατοίκους των Κουνδούρων και του Μαζίου ήταν οι πρώτοι που προσέφεραν τη βοήθειά τους στις πολιορκίες της Κορίνθου, των Θηβών, της Χαλκίδας, της Λιβαδειάς και της Ακρόπολης των Αθηνών. Στην περιοχή των Βιλίων σώζονται πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια. Οι Βιλιώτες από νωρίς ασχολήθηκαν με ταδασικά επαγγέλματα (ρητινοσυλλογή, καρβουνοποιία, καυσοξύλευση) και την κτηνοτροφία, εκμεταλλευόμενοι τα πυκνά δάση πεύκου που κάλυπταν την περιοχή μέχρι τα χρόνια της Κατοχής, όταν καταστράφηκαν από διαδοχικές πυρκαγιές. Ιδιαίτερα οι ρετσινάδες αναγκάζονταν να μεταναστεύουν εποχικά, δηλαδή τους καλοκαιρινούς μήνες, σε μακρινές περιοχές (Χαλκιδική, Θάσο, Πελοπόννησο), για να εξασφαλίσουν δασοτεμάχια προς εκμετάλλευση. Εκτός από τους δασεργάτες και τους κτηνοτρόφους, υπήρχαν και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα που χάθηκαν σιγά-σιγά, όπως οι τεχνίτες (νερομυλωνάδες, υφαντές, σιδεράδες, σαμαράδες) και οι αγωγιάτες. Η άλλοτε αυτάρκης οικονομία του χωριού, βασισμένη στην πολυκαλλιέργεια των βασικώνειδών διατροφής και στην άμισθη προσφορά εργασίας όλων των μελών του νοικοκυριού, έπαψε να ισχύει με το άνοιγμα της βιλιώτικης κοινωνίας και τη δημιουργία οικονομικών σχέσεων με τα γειτονικά αστικά κέντρα, ιδιαίτερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναζήτησε καλύτερη τύχη σε Αθήνα, Ελευσίνα και Αιγάλεω, ενώ οι νέοι συνέχιζαν την εκπαίδευσή τους στα ανώτερα ιδρύματα. Η βιλιώτικη κοινωνία παρέμενε κλειστή και απομονωμένη μέχρι το 1950 περίπου και οι σχέσεις της με την υπόλοιπη κοινωνία επιτυγχάνονταν με τη μεσολάβηση των ντόπιων ρητινεμπόρων, των ειρηνοδικών και των συμβολαιογράφων.
Οι ρητινέμποροι μαζί με τους δασοϊδιοκτήτες αποτελούσαν την κοινωνικά ισχυρότερη επαγγελματική κατηγορία και θεωρούνταν ως «οι καλές οικογένειες» των Βιλίων. Ήταν οι οικογένειες που διαφέντευαν την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου και είχαν πρόσβαση στα δημόσια αξιώματα μέσα και έξω από το χωριό. Σήμερα, κύρια ενασχόληση των κατοίκων είναι ο τουρισμός, η γεωργία, η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία, η αλιεία και η ρητινοκαλλιέργεια. Επιπλέον ο τουρισμός, βασικά εσωτερικός, που ξεκίνησε δειλά τη δεκαετία του 1950 και αναπτύχθηκε σταθερά έως σήμερα με την εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής των Βιλίων, σήμανε την οικονομική ανάκαμψη της περιοχής. Η οικονομική εξέλιξη της περιοχής των Βιλίων έχει αποτυπωθεί στην οικοδομική και πολεοδομική εικόνα τους, που χαρακτηρίζεται από νεόδμητες οικοδομές, ασφαλτοστρωμένους δρόμους και επέκταση του σχεδίου πόλεως. Εδώ και αρκετά χρόνια, παρατηρείται στα Βίλια ένα κύμα παλιννόστησης οικογενειών που ζουν και εργάζονται στα αστικά κέντρα, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες. Η παραλία του Πόρτο Γερμενό είναι από τα πιο γνωστά κέντρα παραθεριστών στην Αττική, καθώς συνδυάζει την πεντακάθαρη θάλασσα με το καλό φαγητό. Στο Πόρτο Γερμενό βρίσκεται το αρχαίο φρούριο των Αιγοσθένων. Η Ψάθα είναι μια από τις καθαρότερες και μεγαλύτερες παραλίες της Αττικής, με μήκος 2,5 χιλιόμετρα. Το όνομα της παραλίας προέρχεται από το όνο- μα του φυτού που υπάρχει στην περιοχή. Η αρχαία ονομασία της περιοχής ήταν Πάνορμος και η σημερινή παραλία χρησίμευε ως λιμάνι. Οδικώς από τα Βίλια προς την παραλία της Ψάθας, το τοπίο είναι ονειρεμένο και αποτελεί πλέον σταθερό προορισμό για κοντινές αποδράσεις από την Αθήνα και τις γύρω περιοχές, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Το Αλεποχώρι βρίσκεται σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από τα Βίλια. Ο επισκέπτης συνδυάζει το μπάνιο στα κρυστάλλινα νερά, το καλό ψάρι στις ψαροταβέρνες της περιοχής και το υπέροχο ηλιοβασίλεμα, καθώς ο ήλιος χάνεται μέσα στα νησάκια των Αλκυονίδων. Τον Αύγουστο, ο δήμος πραγματοποιεί σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με την ονομασία «Λαμπέτεια», ως ελάχιστη τιμή προς την ηθοποιό Έλλη Λαμπέτη, που γεννήθηκε στα Βίλια το 1926. Στον Κιθαιρώνα πραγματοποιούνται δραστηριότητες όπως πεζοπορία, ορειβασία, πτήσεις με αλεξίπτωτα πλαγιάς και αιωρόπτερα.
Περισσότερα...
Στην Επανάσταση του 1821, οι Βιλιώτες μαζί με τους κατοίκους των Κουνδούρων και του Μαζίου ήταν οι πρώτοι που προσέφεραν τη βοήθειά τους στις πολιορκίες της Κορίνθου, των Θηβών, της Χαλκίδας, της Λιβαδειάς και της Ακρόπολης των Αθηνών. Στην περιοχή των Βιλίων σώζονται πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια. Οι Βιλιώτες από νωρίς ασχολήθηκαν με ταδασικά επαγγέλματα (ρητινοσυλλογή, καρβουνοποιία, καυσοξύλευση) και την κτηνοτροφία, εκμεταλλευόμενοι τα πυκνά δάση πεύκου που κάλυπταν την περιοχή μέχρι τα χρόνια της Κατοχής, όταν καταστράφηκαν από διαδοχικές πυρκαγιές. Ιδιαίτερα οι ρετσινάδες αναγκάζονταν να μεταναστεύουν εποχικά, δηλαδή τους καλοκαιρινούς μήνες, σε μακρινές περιοχές (Χαλκιδική, Θάσο, Πελοπόννησο), για να εξασφαλίσουν δασοτεμάχια προς εκμετάλλευση. Εκτός από τους δασεργάτες και τους κτηνοτρόφους, υπήρχαν και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα που χάθηκαν σιγά-σιγά, όπως οι τεχνίτες (νερομυλωνάδες, υφαντές, σιδεράδες, σαμαράδες) και οι αγωγιάτες. Η άλλοτε αυτάρκης οικονομία του χωριού, βασισμένη στην πολυκαλλιέργεια των βασικώνειδών διατροφής και στην άμισθη προσφορά εργασίας όλων των μελών του νοικοκυριού, έπαψε να ισχύει με το άνοιγμα της βιλιώτικης κοινωνίας και τη δημιουργία οικονομικών σχέσεων με τα γειτονικά αστικά κέντρα, ιδιαίτερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναζήτησε καλύτερη τύχη σε Αθήνα, Ελευσίνα και Αιγάλεω, ενώ οι νέοι συνέχιζαν την εκπαίδευσή τους στα ανώτερα ιδρύματα. Η βιλιώτικη κοινωνία παρέμενε κλειστή και απομονωμένη μέχρι το 1950 περίπου και οι σχέσεις της με την υπόλοιπη κοινωνία επιτυγχάνονταν με τη μεσολάβηση των ντόπιων ρητινεμπόρων, των ειρηνοδικών και των συμβολαιογράφων.
Οι ρητινέμποροι μαζί με τους δασοϊδιοκτήτες αποτελούσαν την κοινωνικά ισχυρότερη επαγγελματική κατηγορία και θεωρούνταν ως «οι καλές οικογένειες» των Βιλίων. Ήταν οι οικογένειες που διαφέντευαν την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου και είχαν πρόσβαση στα δημόσια αξιώματα μέσα και έξω από το χωριό. Σήμερα, κύρια ενασχόληση των κατοίκων είναι ο τουρισμός, η γεωργία, η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία, η αλιεία και η ρητινοκαλλιέργεια. Επιπλέον ο τουρισμός, βασικά εσωτερικός, που ξεκίνησε δειλά τη δεκαετία του 1950 και αναπτύχθηκε σταθερά έως σήμερα με την εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής των Βιλίων, σήμανε την οικονομική ανάκαμψη της περιοχής. Η οικονομική εξέλιξη της περιοχής των Βιλίων έχει αποτυπωθεί στην οικοδομική και πολεοδομική εικόνα τους, που χαρακτηρίζεται από νεόδμητες οικοδομές, ασφαλτοστρωμένους δρόμους και επέκταση του σχεδίου πόλεως. Εδώ και αρκετά χρόνια, παρατηρείται στα Βίλια ένα κύμα παλιννόστησης οικογενειών που ζουν και εργάζονται στα αστικά κέντρα, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες. Η παραλία του Πόρτο Γερμενό είναι από τα πιο γνωστά κέντρα παραθεριστών στην Αττική, καθώς συνδυάζει την πεντακάθαρη θάλασσα με το καλό φαγητό. Στο Πόρτο Γερμενό βρίσκεται το αρχαίο φρούριο των Αιγοσθένων. Η Ψάθα είναι μια από τις καθαρότερες και μεγαλύτερες παραλίες της Αττικής, με μήκος 2,5 χιλιόμετρα. Το όνομα της παραλίας προέρχεται από το όνο- μα του φυτού που υπάρχει στην περιοχή. Η αρχαία ονομασία της περιοχής ήταν Πάνορμος και η σημερινή παραλία χρησίμευε ως λιμάνι. Οδικώς από τα Βίλια προς την παραλία της Ψάθας, το τοπίο είναι ονειρεμένο και αποτελεί πλέον σταθερό προορισμό για κοντινές αποδράσεις από την Αθήνα και τις γύρω περιοχές, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Το Αλεποχώρι βρίσκεται σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από τα Βίλια. Ο επισκέπτης συνδυάζει το μπάνιο στα κρυστάλλινα νερά, το καλό ψάρι στις ψαροταβέρνες της περιοχής και το υπέροχο ηλιοβασίλεμα, καθώς ο ήλιος χάνεται μέσα στα νησάκια των Αλκυονίδων. Τον Αύγουστο, ο δήμος πραγματοποιεί σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων με την ονομασία «Λαμπέτεια», ως ελάχιστη τιμή προς την ηθοποιό Έλλη Λαμπέτη, που γεννήθηκε στα Βίλια το 1926. Στον Κιθαιρώνα πραγματοποιούνται δραστηριότητες όπως πεζοπορία, ορειβασία, πτήσεις με αλεξίπτωτα πλαγιάς και αιωρόπτερα.
Ερυθρές
Ερυθρές.Οι Ερυθρές βρίσκονται σε υψόμετρο 480 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες του Κιθαιρώνα. Ο δήμος απέχει 60 χιλιόμετρα από την Αθήνα, στα όρια των νομών Αττικής και Βοιωτίας, και συγκεκριμένα στην παλαιά εθνική οδό Αθηνών-Θηβών-Θεσσαλονίκης. Οι Ερυθρές είναι αρχαιότατη πόλη. Σύμφωνα με κάποιες μυθολογικές παραδόσεις, το όνομά της οφείλεται στον Ερύθρα, τον γιο του Λεύκωνος και εγγονό του Αθάμαντος, που έκτισε την πόλη αυτή. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, οι κάτοικοι των αρχαίων Ερυθρών ήταν αυτοί που κατά τον 7ο-6ο αιώνα π.Χ. δημιούργησαν στην Ιωνία της Μικράς Ασίας αποικία με το όνομα «Ερυθροί». Στη νεότερη ιστορία, μέχρι το 1928, η πόλη έφερε και την ονομασία «Κριεκούκι», η οποία είναι αρβανίτικη και σημαίνει «ερυθρές κεφαλές» (κρίε=κεφάλι, κούκι=κόκκινο). Στις Ερυθρές σώζονται σήμερα εννέα παραδοσιακές μικρές εκκλησίες και στην περιφέρεια 11 γραφικά και ιστορικά ερημοκκλήσια. Επίσης, συναντά κανείς τη Γαργαφία κρήνη, όπου –όπως λέγεται– έπαιρνε το μπάνιο της η θεά Αφροδίτη. Όσον αφορά στον κάμπο του Κριεκουκίου, μετά την αποχώρηση των Τούρκων περιήλθε στο ελληνικό κράτος και κατά την Οθωνική περίοδο, με τη βοήθεια Γερμανών μηχανικών, κατατμήθηκε σε λωρίδες (λαχίδια πλάτους 10-20 μέτρων και μήκους 1.000-2.000 μέτρων) και μοιράστηκε σε γεωργούς, καθένας από τους οποίους έλαβε συνολικά 60 στρέμματα γης.
Η ανάπτυξη της γεωργίας και η ιδιαίτερη οικονομική της σημασία για την περιοχή τονίζεται ιδιαίτερα από το γεγονός της ίδρυσης στο Κριεκούκι –το 1915– ενός από τους πρώτους γεωργικούς πιστωτικούς συνεταιρισμούς, ο οποίος συνετέλεσε στην ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Η καλλιέργεια της γης γινόταν είτε με αυτοκαλλιέργεια, είτε με ενοικίαση σε τρίτους. Η ενοικίαση της γης γινόταν με προφορική συμφωνία ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και τον ενοικιαστή και το ενοίκιο καταβαλλόταν αρχικά σε είδος, που το 1929 ήταν 8-10 οκάδες ανά στρέμμα, και πολύ αργότερα σε χρήμα. Πριν από τη μηχανοποίηση της γεωργίας, ο κάμπος του Κριεκουκίου κατακλυζόταν από αγρεργάτες (200 περίπου προπολεμικά), στην πλειονότητά τους γυναίκες, που έρχονταν από τις γειτονικές κοινότητες (Πλαταιές, Βίλια, Καπαρέλι, Μάνδρα). Η ανεπάρκεια καλλιεργήσιμης γης στα Βίλια ανάγκαζε πολλές Βιλιώτισσες κάθε ηλικίας να πηγαίνουν στις Ερυθρές για να εργαστούν στα χωράφια, έως το 1960 περίπου. Οι στενές οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις των δύο χωριών επισφραγίζονταν πολύ συχνά με επιγαμίες. Οι κάτοικοι των χωριών αυτών αναγνωρίζουν μέχρι σήμερα τους συγγενικούς δεσμούς που υπάρχουν μεταξύ τους και αναφέρονται στην κοινή καταγωγή τους. Δεν λείπουν όμως ο τοπικισμός και η σκωπτική διάθεση προς αλλήλους, που εκφράζονται και μέσα από παρωνύμια. Εντούτοις, η έκφραση ανωτερότητας των μεν προς τους δε και κάποιος ανταγωνισμός που υπήρχε δεν δυσχέραινε τις σχέσεις τους. Μέχρι τα τελευταία χρόνια, οι Βιλιώτες διατηρούσαν τις περιουσίες τους στον κάμπο του Κριεκουκίου και οι Κριεκουκιώτες αντίστοιχα τα δασοτεμάχιά τους, τα οποία συνήθως ενοικίαζαν προς εκμετάλλευση.
Σιγά-σιγά το επαγγελματικό ενδιαφέρον των μεν προσανατολίστηκε στη γεωργία, των δε στη δασοκαλλιέργεια, και αντάλλαξαν ή πούλησαν τις κτηματικές τους περιουσίες. Οι Κριεκουκιώτες μόνο διατήρησαν τους ελαιώνες τους στις εύφορες παραλιακές περιοχές των Βιλίων (Πόρτο Γερμενό, Ψάθα, Αλεποχώρι), που σήμερα αξιοποιούνται πλέον ως οικόπεδα. Ο πληθυσμός των Ερυθρών αυξήθηκε σταδιακά από το 1879, όταν απογράφηκαν 1.759 κάτοικοι, το 1896 2.566 κάτοικοι, το 1907 3.120 κάτοικοι, ενώ το 1981 το χωριό είχε 3.550 κατοίκους. Η σταδιακή αυτή αύξηση του πληθυσμού σήμαινε ταυτόχρονα και αύξηση του ενεργού πληθυσμού που αναζητούσε απασχόληση στη γύρω περιοχή (ιδιαίτερα στη βιομηχανική περιοχή της Θήβας και στις δημόσιες υπηρεσίες). Επίσης, η επίτευξη μεγαλύτερου εισοδήματος από την άσκηση του επαγγέλματος του αυτοκινητιστή σε σχέση με του γεωργοκτηματία ώθησε πολλούς Κριεκουκιώτες να ασχοληθούν με τις μεταφορές από το 1965 περίπου, όταν αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό ο κλάδος των χερσαίων μεταφορών με σύγχρονα μεταφορικά μέσα. Οι Ερυθρές στην τελευταία απογραφή του Μαρτίου του 2001, είχε 3.329 κατοίκους. Οι Ερυθρές έχουν σήμερα όλες τις υπηρεσίες μιας σύγχρονης πόλης, χωρίς να έχουν χάσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι το δημαρχείο της πόλης, κτισμένο το 1928 από τον Α. Συγγρό. Στις μέρες μας, η οικονομία της πόλης είναι κυρίως γεωργική και εμπορική. Τα γεωργικά προϊόντα που παράγει είναι κυρίως σκληρός σίτος, βαμβάκι, πεπόνι εξαιρετικής ποιότητας και σταφύλια ειδικών ποικιλιών, για ποιοτική παραγωγή κρασιού. Στον δήμο σήμερα λειτουργούν διάφοροι κοινωνικοί σύλλογοι, καθώς και οργανισμοί κοινωνικής πρόνοιας, επαγγελματικής κατάρτισης και πολιτισμού. Επίσημη γιορτή της πόλης είναι η 25η Μαρτίου, όταν γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια η γιορτή της μητρόπολης, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Άλλες εκδηλώσεις που οργανώνονται από τον δήμο είναι τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα και η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο, την παραμονή του οποίου γίνεται γλέντι με παραδοσιακούς χορούς. Επίσης, πραγματοποιούνται θεατρικές παραστάσεις και μουσικές εκδηλώσεις. Σημαντικές πολιτιστικές πρωτοβουλίες λαμβάνονται από τον όμιλο Κριεκουκιωτών «Οι Φίλοι του Έλατου». Ο τόπος ανέδειξε κατά καιρούς εξαιρετικές προσωπικότητες στις τέχνες και στα γράμματα.
Περισσότερα...
Η ανάπτυξη της γεωργίας και η ιδιαίτερη οικονομική της σημασία για την περιοχή τονίζεται ιδιαίτερα από το γεγονός της ίδρυσης στο Κριεκούκι –το 1915– ενός από τους πρώτους γεωργικούς πιστωτικούς συνεταιρισμούς, ο οποίος συνετέλεσε στην ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Η καλλιέργεια της γης γινόταν είτε με αυτοκαλλιέργεια, είτε με ενοικίαση σε τρίτους. Η ενοικίαση της γης γινόταν με προφορική συμφωνία ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και τον ενοικιαστή και το ενοίκιο καταβαλλόταν αρχικά σε είδος, που το 1929 ήταν 8-10 οκάδες ανά στρέμμα, και πολύ αργότερα σε χρήμα. Πριν από τη μηχανοποίηση της γεωργίας, ο κάμπος του Κριεκουκίου κατακλυζόταν από αγρεργάτες (200 περίπου προπολεμικά), στην πλειονότητά τους γυναίκες, που έρχονταν από τις γειτονικές κοινότητες (Πλαταιές, Βίλια, Καπαρέλι, Μάνδρα). Η ανεπάρκεια καλλιεργήσιμης γης στα Βίλια ανάγκαζε πολλές Βιλιώτισσες κάθε ηλικίας να πηγαίνουν στις Ερυθρές για να εργαστούν στα χωράφια, έως το 1960 περίπου. Οι στενές οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις των δύο χωριών επισφραγίζονταν πολύ συχνά με επιγαμίες. Οι κάτοικοι των χωριών αυτών αναγνωρίζουν μέχρι σήμερα τους συγγενικούς δεσμούς που υπάρχουν μεταξύ τους και αναφέρονται στην κοινή καταγωγή τους. Δεν λείπουν όμως ο τοπικισμός και η σκωπτική διάθεση προς αλλήλους, που εκφράζονται και μέσα από παρωνύμια. Εντούτοις, η έκφραση ανωτερότητας των μεν προς τους δε και κάποιος ανταγωνισμός που υπήρχε δεν δυσχέραινε τις σχέσεις τους. Μέχρι τα τελευταία χρόνια, οι Βιλιώτες διατηρούσαν τις περιουσίες τους στον κάμπο του Κριεκουκίου και οι Κριεκουκιώτες αντίστοιχα τα δασοτεμάχιά τους, τα οποία συνήθως ενοικίαζαν προς εκμετάλλευση.
Σιγά-σιγά το επαγγελματικό ενδιαφέρον των μεν προσανατολίστηκε στη γεωργία, των δε στη δασοκαλλιέργεια, και αντάλλαξαν ή πούλησαν τις κτηματικές τους περιουσίες. Οι Κριεκουκιώτες μόνο διατήρησαν τους ελαιώνες τους στις εύφορες παραλιακές περιοχές των Βιλίων (Πόρτο Γερμενό, Ψάθα, Αλεποχώρι), που σήμερα αξιοποιούνται πλέον ως οικόπεδα. Ο πληθυσμός των Ερυθρών αυξήθηκε σταδιακά από το 1879, όταν απογράφηκαν 1.759 κάτοικοι, το 1896 2.566 κάτοικοι, το 1907 3.120 κάτοικοι, ενώ το 1981 το χωριό είχε 3.550 κατοίκους. Η σταδιακή αυτή αύξηση του πληθυσμού σήμαινε ταυτόχρονα και αύξηση του ενεργού πληθυσμού που αναζητούσε απασχόληση στη γύρω περιοχή (ιδιαίτερα στη βιομηχανική περιοχή της Θήβας και στις δημόσιες υπηρεσίες). Επίσης, η επίτευξη μεγαλύτερου εισοδήματος από την άσκηση του επαγγέλματος του αυτοκινητιστή σε σχέση με του γεωργοκτηματία ώθησε πολλούς Κριεκουκιώτες να ασχοληθούν με τις μεταφορές από το 1965 περίπου, όταν αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό ο κλάδος των χερσαίων μεταφορών με σύγχρονα μεταφορικά μέσα. Οι Ερυθρές στην τελευταία απογραφή του Μαρτίου του 2001, είχε 3.329 κατοίκους. Οι Ερυθρές έχουν σήμερα όλες τις υπηρεσίες μιας σύγχρονης πόλης, χωρίς να έχουν χάσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι το δημαρχείο της πόλης, κτισμένο το 1928 από τον Α. Συγγρό. Στις μέρες μας, η οικονομία της πόλης είναι κυρίως γεωργική και εμπορική. Τα γεωργικά προϊόντα που παράγει είναι κυρίως σκληρός σίτος, βαμβάκι, πεπόνι εξαιρετικής ποιότητας και σταφύλια ειδικών ποικιλιών, για ποιοτική παραγωγή κρασιού. Στον δήμο σήμερα λειτουργούν διάφοροι κοινωνικοί σύλλογοι, καθώς και οργανισμοί κοινωνικής πρόνοιας, επαγγελματικής κατάρτισης και πολιτισμού. Επίσημη γιορτή της πόλης είναι η 25η Μαρτίου, όταν γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια η γιορτή της μητρόπολης, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Άλλες εκδηλώσεις που οργανώνονται από τον δήμο είναι τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα και η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο, την παραμονή του οποίου γίνεται γλέντι με παραδοσιακούς χορούς. Επίσης, πραγματοποιούνται θεατρικές παραστάσεις και μουσικές εκδηλώσεις. Σημαντικές πολιτιστικές πρωτοβουλίες λαμβάνονται από τον όμιλο Κριεκουκιωτών «Οι Φίλοι του Έλατου». Ο τόπος ανέδειξε κατά καιρούς εξαιρετικές προσωπικότητες στις τέχνες και στα γράμματα.
