Τα Άνω Λιοσία βρίσκονται στο βορειοδυτικό άκρο του λεκανοπεδίου Αττικής και απέχει 14 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Στα δυτικά συνορεύει με τον δήμο Ασπροπύργου , ενώ νότια με το δήμο Καματερού. Η στρατηγική θέση των Άνω Λιοσίων στην τομή των δύο «περασμάτων», που διαμορφώνονται από τους ορεινούς όγκους της Πάρνηθας και του Ποικίλου όρους, είχε αξιοποιηθεί από την αρχαιότητα. Στο δυτικό όριο της περιοχής σώζεται τμήμα τείχους, του λεγόμενου «Δέματος», το οποίο πιθανώς οικοδομήθηκε το 337 π.Χ., επί Λυκούργου. Η ύπαρξη κατοίκησης στην περιοχή στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια επιβεβαιώνεται από πλήθος στοιχείων που έχουν βρεθεί σε ανασκαφές. Στην ευρύτερη περιοχή των Άνω Λιοσίων σώζονται οι αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες των Αγίων Σαράντα, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και του Αγίου Γεωργίου του Κεραμιδίου. Από το 1383 και εξής ξεκίνησε η εγκατάσταση Αρβανιτών, οι οποίοι παρέμειναν στην περιοχή καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, ασχολούμενοι με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη φρουρά των περασμάτων (δερβενίων) για χάρη των Οθωμανών.

Τα Άνω Λιόσια ή Λιοσιώτικα Καλύβια συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821 μαζί με τη Χασιά και το Μενίδι. Μάλιστα, η τελευταία μάχη για την απελευθέρωση της Αθήνας πραγματοποιήθηκε το 1829, στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη των Άνω Λιοσίων.Αμέσως μετά την Επανάσταση, τα Άνω Λιόσια ήταν ένα μικρό χωριό με 180 κατοίκους, που ήταν όλοι Αρβανίτες. Το 1905, αν και αριθμούσε μόνο 750 κατοίκους, απέκτησε ρυμοτομικό σχέδιο, το οποίο κάλυπτε την περιοχή που σήμερα καταλαμβάνει το κέντρο των Άνω Λιοσίων σε έκταση 30 εκταρίων (= 300.000 τετραγωνικών μέτρων). Το 1912 ο οικισμός αναγνωρίστηκε ως κοινότητα. Βέβαια, η εκτέλεση κοινοτικών έργων υπό τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν τότε ήταν αδύνατη. Τα πρώτα βήματα της κοινότητας συνέπεσαν με τους μεγάλους εθνικούς αγώνες της δεκαετίας του 1910. Από την 5η Οκτωβρίου 1912 και για τα επόμενα δέκα χρόνια η χώρα βρέθηκε σε εμπόλεμη κατάσταση, η επιστράτευση στέρησε από την παραγωγή το σύνολο του εργατικού δυναμικού και η φτώχεια έγινε ακόμα πιο αισθητή. Τα τελευταία χρόνια, τα Άνω Λιόσια δέχθηκαν μια σειρά από υπερτοπικές λειτουργίες που συνεπάγονταν και υποβάθμιση της περιβάλλουσας έκτασης, όπως τη χωματερή (χώρο εναπόθεσης απορριμμάτων για όλο το λεκανοπέδιο), τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού (ΟΔΔΥ), δύο στρατόπεδα, το αμαξοστάσιο του ΟΑΣΑ και πολλές ρυπαίνουσες βιομηχανίες. Ένας λόγος που ευνόησε τις χωροθετήσεις αυτές είναι η γειτνίαση και η επικοινωνία του δήμου με το Θριάσιο Πεδίο, γεγονός που προσέδωσε στα Άνω Λιόσια τον ρόλο της «πίσω πόρτας» του λεκανοπεδίου.

Από τις αρχές του 1990, ο Δήμος Άνω Λιοσίων(πλέον Φυλής) έχει αναλάβει δυναμική δράση κατά της υποβάθμισης και στην κατεύθυνση αυτή μελετά και υλοποιεί συγκεκριμένη αναπτυξιακή πολιτική και επεξεργασμένα προγράμματα. Στη χωματερή δημιουργήθηκε Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤ Α) και εργοστάσιο ανακύκλωσης. Σχεδιάστηκε πάρκο αναψυχής, δημιουργήθηκαν αθλητικοί χώροι (κολυμβητήριο, γήπεδα αντισφαίρισης, ποδοσφαίρου και πετοσφαίρισης) και υλοποιήθηκαν προγράμματα τεχνικής υποδομής.Παράλληλα, σχεδιάστηκαν πλατείες, παιδικές χαρές, πρότυποι χώροι πολιτισμού, αθλητισμού και κοινωνικές υποδομές για την τρίτη ηλικία. Κατασκευάστηκε το ολυμπιακό γυμναστήριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και δημιουργήθηκε οργανωμένο Βιοτεχνικό Πάρκο.Αναβαθμίστηκαν οι δημόσιες υπηρεσίες και οι υπηρεσίες υγείας (εφορεία, τράπεζες, ΙΚ Α). Ο σεισμός του 1999 κατέστρεψε το 50% των κτηρίων –κυρίως του κέντρου– και άφησε άστεγους περίπου 10.000 δημότες. Σήμερα η πόλη έχει βρει πάλι τον ρυθμό της, καθώς ολοκληρώνεται το «Πρόγραμμα ανάπλασης και ανοικοδόμησης» της κατεστραμμένης περιοχής. Το υπό κατασκευή Πάρκο Πόλης, καθώς και το νέο υπερσύγχρονο γήπεδο της ΠΑΕ ΑΕΚ αναμένεται να αναβαθμίσουν σημαντικά τον δήμο. Η αναπτυξιακή προσπάθεια που έχει κατα βληθεί στα Άνω Λιόσια μέσα στα τελευταία 40 χρόνια είναι ιδιαίτερα σημαντική, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι το 1964 η τότε κοινότητα διέθετε δύο τηλέφωνα, μία γεώτρηση με δυνατότητα υδροδότησης 150 οικογενειών (από τις 1.000 που υπήρχαν), 36 λαμπτήρες δημοτικού φωτισμού, 800 μέτρα ασφαλτοστρωμένου δρόμου και ένα ιππήλατο απορριμματοφόρο (κάρο). Τα Άνω Λιόσια, με έκταση σήμερα 38.050 στρεμμάτων και πληθυσμό περίπου 35.000 κατοίκων, αποτελούν πόλο έλξης στη Δυτική Αττική. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δραστηριότητα του δήμου στον πολιτιστικό τομέα, με τη λειτουργία πολιτιστικού κέντρου που συστήθηκε το 2005 και περιλαμβάνει ωδείο, φιλαρμονική, σχολή παραδοσιακών χορών, εργαστήρια εικαστικών τεχνών, θεάτρου και κινηματογράφου. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται εννέα πολιτιστικοί σύλλογοι και από τον Μάιο του 1987 η Δημοτική Ραδιοφωνία Άνω Λιοσίων («Ξένιος FM») εκπέμπει το πρόγραμμά της στους 97,4 μεγακύκλους, δίνοντας έμφαση σε θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης και πολιτισμού.