Δήμος Ασπροπύργου
Δήμος Ασπροπύργου
Δήμος Ασπροπύργου
Previous
Next
Περιγραφή
Ο Δήμος Ασπροπύργου βρίσκεται 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αθήνας και 3 χιλιόμετρα ανατολικά της Ελευσίνας. Πρόκειται για μια σχετικά μακρόστενη έκταση, που εκτείνεται από τις νοτιοδυτικές πλαγιές της Πάρνηθας έως τον κόλπο της Ελευσίνας. Στα ανατολικά συνορεύει με τον Δήμο Φυλής, στα δυτικά με το δήμο Ελευσίνας και νότια βρέχεται από τον κόλπο της Ελευσίνας. Όπως δείχνουν τα κατάλοιπα οικισμών, νεκροταφείων και ιερών που βρέθηκαν στην περιοχή, τα οποία χρονολογούνται από τα νεολιθικά μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, το ανατολικό Θριάσιο Πεδίο κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Κατά τα τέλη του 14ου αιώνα, ο πληθυσμός στην περιοχή άρχισε σταδιακά να πυκνώνει με την εγκατάσταση Αρβανιτών και τη δημιουργία του οικισμού Ομπόρες (1383). Πλήθος ναϋδρίων που σώζονται μέχρι σήμερα μαρτυρούν την κατοίκηση στην περιοχή κατά τα μεταβυζαντινά χρόνια. Ο οικιστικός πυρήνας του σημερινού Ασπροπύργου ήταν ένα μικρό χωριό με το όνομα Καλύβια, που υπαγόταν στο κεφαλοχώρι Χασιά και, πιθανότατα, δημιουργήθηκε γύρω στα 1700. Το 1821 οι κάτοικοι της περιοχής ξεσηκώθηκαν στον Αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία, με πρωταγωνιστή τον καπετάν Μελέτη Βασιλείου. Λίγο πριν το τέλος του αιώνα (1899), ο αγροτικός οικισμός των Καλυβίων μετονομάστηκε σε Ασπρόπυργο.
Η νέα ονομασία προήλθε από ένα τετράπλευρο πυργοειδές αρχαίο κτίσμα, τον Άσπρο Πύργο, που βρισκόταν επί της Ιεράς Οδού. Το 1915 ο Ασπρόπυργος αναγνωρίστηκε ως κοινότητα. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα παρατηρήθηκε μείωση του πληθυσμού, αφού πολλοί κάτοικοι του Ασπροπύργου ακολούθησαν το μεταναστευτικό ρεύμα από την Ελλάδα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σε αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Αργότερα, η περιοχή δέχθηκε κάποιους Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι οποίοι γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα ενσωματώθηκαν στην τοπική κοινωνία. Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, κύρια ενασχόληση των κατοίκων ήταν η γεωργία. Σταδιακά, και παράλληλα προς τη γεωργική και την κτηνοτροφική ανάπτυξη, άρχισαν να εμφανίζονται στην περιοχή και οι πρώτες βιομηχανίες. Η εκβιομηχάνιση υπήρξε μια μακρόχρονη διαδικασία για την περιοχή του Ασπροπύργου, που άρχισε τη δεκαετία του 1930 με τη δημιουργία των «Τσιμέντων Χάλυψ» και του γαλακτοπαραγωγικού συνεταιρισμού «ΑΣΠΡΟ ». Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής αναπτύχθηκε σημαντική αντιστασιακή δράση από τους κατοίκους του Ασπροπύργου, σχεδόν αποκλειστικά από το αντάρτικο σώμα του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (Ε.Λ.Α.Σ.). Το 1949, η Κοινότητα Ασπροπύργου αναγνωρίστηκε ως δήμος. Μετά τον πόλεμο, άρχισε να διαμορφώνεται το νέο πρόσωπο του δήμου με την εγκατάσταση μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, όπως τα Ελληνικά Διυλιστήρια Ασπροπύργου (1956), η Χαλυβουργική (1960) και η Πετρογκάζ (1960). Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν έργα υποδομής στον δήμο, ασφαλτοστρώθηκαν δρόμοι, επεκτάθηκε το δίκτυο υδροδότησης και ο ηλεκτροφωτισμός της πόλης και ανεγέρθηκε γυμνάσιοκαι δημαρχιακό μέγαρο.
Στη δεκαετία του 1960 πραγματοποιήθηκαν βαθιές τομές στην οικονομία, στις κοινωνικές σχέσεις, στον τρόπο διαβίωσης και στην πληθυσμιακή σύνθεση, αφού σημειώθηκε τεράστια μετακίνηση πληθυσμού προς τις αστικές περιοχές. Στο Θριάσιο Πεδίο εγκαταστάθηκαν βιοτεχνίες και βιομηχανίες όλων των ειδών. Επιπλέον, το 1964, κατόπιν πολιτικής συμφωνίας, επετράπη ο επαναπατρισμός των Ελληνοποντίων κατοίκων της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Ασπρόπυργος αποτέλεσε μία από τις βασικές εστίες εγκατάστασης των παλιννοστούντων Ποντίων, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στους οικισμούς Γκορυτσά, Άνω και Κάτω Φούσα, Αγία Μαρίνα και Αεροδρόμιο. Με τον τρόπο αυτόν άλλαξε ριζικά η κοινωνική σύνθεση στην περιοχή. Σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, ο αριθμός των Ποντίων στον Ασπρόπυργο φτάνει σήμερα τις 12.000. Η πληθυσμιακή ανάπτυξη του Δήμου Ασπροπύργου κατά τα τελευταία 40 χρόνια ήταν μεγάλη. Οι κάτοικοι το 1971 ανέρχονταν σε 11.183, ενώ δέκα χρόνια αργότερα σε 12.541. Το 1991 έφτασαν τους 15.715, ενώ το 2001 καταμετρήθηκαν 27.905, εμφανίζοντας αύξηση κατά 77,6% σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή, ιδιαίτερα ενισχυμένη σε σύγκριση με την αύξηση πληθυσμού των άλλων δήμων της Αττικής.